Rys historyczny
Biblioteka powstała w 1949 r. dzięki staraniom ówczesnego kierownika Szkoły Podstawowej w Młynarzach pana Bolesława Milewskiego.Biblioteka miała status Gminnej Biblioteki Publicznej w Sieluniu, gdyż Młynarze należały do gminy Sieluń w woj. warszawskie. Księgozbiór liczył 1054 woluminy i zajmował trzy regały w pokoju nauczycielskim. Biblioteka zachowała na pamiątkę książkę z pieczęcią
z tamtego okresu.
Były to w przeważającej części książki z literatury pięknej dla dorosłych i dla dzieci. Pierwszymi czytelnikami byli uczniowie. Dzieci pośredniczyły również w wypożyczaniu książek dla swoich rodzin i sąsiadów. Co roku książek przybywało, toteż w 1952 roku bibliotekę przeniesiono do większego pomieszczenia w domu prywatnym pana Bolesława Czernica
( właściciela wodnego młyna).W tym samym pomieszczeniu mieszkał – za parawanem- pan Henryk Chełchowski, nauczyciel miejscowej szkoły, prowadzący bibliotekę. Księgozbiór liczył wtedy już około 3000 woluminów.
Konsekwencją reformy administracyjnej w 1954 r. była zmiana szyldu na Gromadzką Bibliotekę Publiczną w Młynarzach. W latach 1956 -1958 odbyły się kolejne dwie przeprowadzki, pierwsza – do szkoły i druga –
do domu prywatnego pana Henryka Olszewskiego. W okresie tym rozszerzono działalność o społecznie działające punkty biblioteczne
w sześciu sołectwach. Księgozbiór liczył wówczas 4000 woluminów.
27 kwietnia 1959 r., w czasie ogromnego pożaru Młynarzy biblioteka doszczętnie spłonęła. W tej trudnej sytuacji sąsiad szkoły pan Saturnin Biedrzycki wynajął jeden pokój na użytek biblioteki.
Ponowną jej organizacją zajęła się żona kierownika szkoły, pani Irena Milewska. Biblioteka otrzymała 580 książek z funduszu Powiatowej Biblioteki w Makowie Mazowieckim. Pierwszą pozycją
w zbiorach po pożarze była książka J.I. Kraszewskiego – Król Piast, którą biblioteka zachowała na pamiątkę.
Po 10 miesiącach – 20 lutego 1960 r. bibliotekę ponownie przeniesiono do szkoły z powodu braku. Liczba woluminów wzrosła do 1067 , z czego prawie połowę wypożyczono do 8 punktów bibliotecznych.
W okresie od początku 1961 do końca listopada 1962 r. biblioteka mieściła się w pokoju z przedsionkiem u pana Tadeusza Boruckiego. Kierownictwo przejęła pani Cecylia Kordal, nauczycielka miejscowej szkoły. Biblioteka była czynna sześć razy w tygodniu po trzy godziny dziennie.
W grudniu 1962 r bibliotekę przeniesiono do nowego budynku szkoły .
Po raz pierwszy biblioteka uzyskała odpowiednie warunki do pracy: duży przestronny lokal, centralne ogrzewanie i toaleta. Księgozbiór liczył prawie 1898 woluminów. Zorganizowano nowy typ biblioteki z czytelnią (18 miejsc dla czytelników), i wolnym dostępem do pólek z księgozbiorem. Była to pierwsza w powiecie makowskim gromadzka biblioteka z czytelnią i wolnym dostępem do półek z księgozbiorem. Kierownik pani Cecylia Kordal (później Hewell ) prowadziła wówczas róże formy kulturalno oświatowe. Czytelnia pełniła świetlicy wiejskiej. W okresie zimowym pani kierownik zorganizowała dla rolników wykłady w ramach tzw. Uniwersytetu Powszechnego. Atrakcyjne formy pracy dla mieszkańców miały pozytywny wpływ na rozwój czytelnictwa. Biblioteka swoim estetycznym wyglądem zachęcała mieszkańców do częstego korzystania z jej księgozbioru oraz bogatej oferty czasopism..
W 1965 r. nastąpiła kolejna przeprowadzka, ponownie do domu prywatnego pana Bolesława Czernica. Biblioteka zajmowała dwa pomieszczenia o łącznej powierzchni 36 m² i było dogodne usytuowanie
w centrum wsi, w pobliżu budynku prezydium gromadzkiej rady i innych urzędów. Do końca lat 60. biblioteka była czynna 7 dni w tygodniu po
4 godziny dziennie po południu.
W 1970 roku kierownictwo objęła Elżbieta Kordal (później Suchecka). Biblioteka była czynna codziennie po 6,5 godz. Trzy lata później , po przyłączeniu tutejszego terenu do gminy Różan, biblioteka otrzymała status Filii Bibliotecznej, podległej Miejsko-Gminnej Bibliotece w Różanie. Tak funkcjonowała do końca 1991 r.
Z dniem 1 czerwca 1975 r. wprowadzono dwustopniowy podział administracyjny kraju na województwa i gminy.
W związku z powyższym Młynarze znalazły się w obrębie nowego województwa ostrołęckiego. Opiekę merytoryczną nad biblioteką sprawowała Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Ostrołęce do końca
1998 roku.
W lutym i marcu 1978 r zawieszono działalność biblioteki z powodu nieodpowiednich warunków do pracy ( niska temperatura w okresie zimowym pomieszczeniach), a bibliotekarkę oddelegowano do pracy
w macierzystej placówce w Różanie.
W latach 1978 -1983 biblioteka miała lokum w budynku komunalnym. (tzw. agronomówka). Zajmowała 1 pomieszczenie ok. 30 m² z maleńkim przedsionkiem. Ogrzewanie piecowe węglowe i elektryczne.
10 listopada 1983 r. biblioteka otrzymała większy, dwuizbowy lokal (40 m²) w domu prywatnym pana Sławomira Olszewskiego.
Po sześciu latach kolejna przeprowadzka, ponownie do „agronomówki „
Z powodu braku miejsca na wstawienie wszystkich regałów
z księgozbiorem ponad 3,5 woluminów oddano na przechowanie do bibliotecznego magazynu w Różanie.
W 1992, po utworzeniu gminy Młynarze, budynek agronomówki zaadoptowano na pomieszczenia urzędu gminy. Biblioteka znowu nie miała siedziby, stąd władze gminy postanowiły przeprowadzić remont
w budynku komunalnym po lecznicy zwierząt, który znajdował się obok urzędu gminy.
W kwietniu 1992 r. nastąpiła więc kolejna przeprowadzka. Biblioteka otrzymała 2 pokoje o powierzchni 50 m², ogrzewanie piecowe węglowe
i elektryczne oraz wspomagane gazowym. Lokal przestronny, ale
w okresie zimowym, pomimo ogrzewania panowały niskie temperatury.
31 lipca 1992 r. biblioteka otrzymała status placówki gminnej, przypisana została jej Filia Biblioteczna w Głażewo Cholewy funkcjonująca do 1994 r.
Z dniem 10 listopada 1999 r. biblioteka otrzymała kolejny adres w nowym budynku ośrodka zdrowia, gdzie mieści do chwili obecnej. Biblioteka zajęła dwa pomieszczenia o łącznej powierzchni 57m². W większym pomieszczeniu urządzono wypożyczalnię dla dzieci i dorosłych i mini czytelnię (dwa stoliki, 8 miejsc siedzących). Natomiast w mniejszym pokoju( odrębne wejście z zewnątrz budynku) zgromadzono literaturę niebeletrystyczną mniej wypożyczaną , w którym urzędował również doradca ODR.
W maju 2004 r. biblioteka otrzymała używany komputer, wkrótce biblioteka miała dostęp do Internetu.
W latach 2004 -2005 Biblioteka otrzymywała dodatkowe fundusze
na zakup nowości wydawniczych:
– dotacja celowa Ministra Kultury na realizację programu „Upowszechnianie i promocja czytelnictwa”
– dotacja celowa Ministra Kultury Program Operacyjny: Promocja Czytelnictwa Priorytet 1 Rozwój bibliotek oraz poprawa jakości
i dostępności zbiorów.
W latach 2006 – 2008
– dofinansowanie w ramach Programu Operacyjnego Promocja Czytelnictwa. Priorytet 1 Rozwój księgozbiorów bibliotek.
Od 2013 r. biblioteka korzysta z usług dostępu do programu MAK+ na podstawie zawartej umowy z Instytutem Książki z siedzibą w Krakowie. MAK+ służy do zarządzania zbiorami bibliotecznymi, tworzenia bazy katalogowej oraz obsługi czytelników .
W 2008 r. biblioteka brała udział w projekcie Maków Mazowiecki Stolicą Kulturalną Mazowsza w ramach którego zorganizowano festyn „Pożegnanie lata”, podczas którego eksponowano powiatową wystawę starych fotografii – zatytułowaną Powiat makowski – Ocalić od zapomnienia Biblioteka opracowała i udostępniła 50 starych fotografii
na tę wystawę Podsumowaniem tej ekspozycji było wydanie przez powiat albumu pod tym samym tytułem., do którego biblioteka opracowała rozdział o gminie Młynarze.
W roku 2009 – dofinansowanie w ramach Programu Ministra Kultury
i Dziedzictwa Narodowego „ Literatura i Czytelnictwo. Priorytet 2:
Zakup nowości wydawniczych dla bibliotek.
W 2009 r. biblioteka także korzystała ze środków finansowych Poakcesyjnego Programu Wsparcia Obszarów Wiejskich realizując projekt Śladami Jana Pawła II w ramach Programu Integracji Społecznej.
W związku z tym gmina przekazała bibliotece dwa dodatkowe pomieszczenia w budynku ośrodka zdrowia na piętrze. Pokoje przystosowano do prowadzenia zajęć plastycznych i muzycznych dla dzieci. Zakupiono stoliki krzesła, telewizor 3D , magnetofon oraz niezbędny sprzęt muzyczny. Zajęcia dla dzieci kontynuowano w latach 2010-2015 w okresie ferii zimowych.
W latach 2010 -2015
– dofinansowanie w ramach Programu Biblioteki Narodowej Zakup nowości wydawniczych do bibliotek
W latach 2016-2019 – dofinansowanie w ramach Programu Wieloletniego” Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa”
Priorytet 1 – Zakup nowości wydawniczych do bibliotek publicznych.
W latach 2009 – 2014 biblioteka uczestniczyła w Programie Rozwoju Bibliotek prowadzonego przez Fundację Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego . W ramach programu biblioteka otrzymała komputer
z oprogramowaniem, urządzenie wielofunkcyjne, drukarkę A3 oraz aparat fotograficzny.
W latach 2010 – 2014 biblioteka posiadała bezpłatny dostęp do Internetu w ramach realizowanego programu Fundacji Orange : Akademia Orange dla Biblioteki i Orange dla Bibliotek.
Biblioteka zawsze upowszechniała książkę i czytelnictwo organizując różne imprezy dla dzieci i dorosłych: spotkania autorskie i warsztaty, wystawy tematyczne, lekcje biblioteczne, zajęcia tematyczne, wycieczki, spotkania integracyjne, festyny. Stałą imprezą biblioteczną od ponad
30 lat jest „Pasowanie Uczniów Klasy I na Czytelnika”